yì yuē: jī shàn zhī jiā，bì yǒu yú qìng。xī yán shì jiāng yǐ nǚ qī shū liáng gē，ér lì xù qí zǔ zōng jī dé zhī zhǎng，nì zhī qí zǐ sūn bì yǒu xìng zhě。kǒng zǐ chēng shùn zhī dà xiào，yuē: zōng miào xiǎng zhī，zǐ sūn bǎo zhī，jiē zhì lùn yě。shì yǐ wǎng shì zhēng zhī。

易曰：「积善之家，必有馀庆。」昔颜氏将以女妻叔梁纥，而历叙其祖宗积德之长，逆知其子孙必有兴者。孔子称舜之大孝，曰：「宗庙飨之，子孙保之」，皆至论也。试以往事徵之。

yáng shǎo shī róng，jiàn níng rén。shì yǐ jì dù wéi shēng，jiǔ yǔ xī zhǎng，héng liú chōng huǐ mín jū，nì sǐ zhě shùn liú ér xià，tā zhōu jiē lāo qǔ huò wù，dú shǎo shī zēng zǔ jí zǔ，wéi jiù rén，ér huò wù yī wú suǒ qǔ，xiāng rén chī qí yú。dǎi shǎo shī fù shēng，jiā jiàn yù，yǒu shén rén huà wéi dào zhě，yǔ zhī yuē: rǔ zǔ fù yǒu yīn gōng，zǐ sūn dāng guì xiǎn，yí zàng mǒu dì。suì yī qí suǒ zhǐ ér biǎn zhī，jí jīn bái tù fén yě。hòu shēng shǎo shī，ruò guàn dēng dì，wèi zhì sān gōng，jiā zēng zǔ，zǔ，fù，rú qí guān。zǐ sūn guì shèng，zhì jīn shàng duō xián zhě。

杨少师荣，建宁人。世以济渡为生，久雨溪涨，横流冲毁民居，溺死者顺流而下，他舟皆捞取货物，独少师曾祖及祖，惟救人，而货物一无所取，乡人嗤其愚。逮少师父生，家渐裕，有神人化为道者，语之曰：「汝祖父有阴功，子孙当贵显，宜葬某地。」遂依其所指而窆之，即今白兔坟也。后生少师，弱冠登第，位至三公，加曾祖，祖，父，如其官。子孙贵盛，至今尚多贤者。

yín rén yáng zì chéng，chū wèi xiàn lì，cún xīn rén hòu，shǒu fǎ gōng píng。shí xiàn zǎi yán sù，ǒu tà yī qiú，xuè liú mǎn qián，ér nù yóu wèi xī，yáng guì ér kuān jiě zhī。zǎi yuē: zěn nài cǐ rén yuè fǎ bèi lǐ，bù yóu rén bù nù。

鄞人杨自惩，初为县吏，存心仁厚，守法公平。时县宰严肃，偶挞一囚，血流满前，而怒犹未息，杨跪而宽解之。宰曰：「怎奈此人越法悖理，不由人不怒。」

zì chéng kòu shǒu yuē: shàng shī qí dào，mín sàn jiǔ yǐ，rú dé qí qíng，āi jīn wù xǐ xǐ qiě bù kě，ér kuàng nù hū?zǎi wèi zhī jì yán。

自惩叩首曰：「上失其道，民散久矣，如得其情，哀矜勿喜;喜且不可，而况怒乎?」宰为之霁颜。

jiā shén pín，kuì yí yī wú suǒ qǔ，yù qiú rén fá liáng，cháng duō fāng yǐ jì zhī。yī rì，yǒu xīn qiú shù rén dài bǔ，jiā yòu quē mǐ gěi qiú zé jiā rén wú shí zì gù zé qiú rén kān mǐn yǔ qí fù shāng zhī。

家甚贫，馈遗一无所取，遇囚人乏粮，常多方以济之。一日，有新囚数人待哺，家又缺米;给囚则家人无食;自顾则囚人堪悯;与其妇商之。

fù yuē: qiú cóng hé lái?

妇曰：「囚从何来?」

yuē: zì háng ér lái。yán lù rěn jī，cài sè kě jū。

曰：「自杭而来。沿路忍饥，菜色可掬。」

yīn chè jǐ zhī mǐ，zhǔ zhōu yǐ shí qiú。hòu shēng èr zi，zhǎng yuē shǒu chén，cì yuē shǒu zhǐ，wèi nán běi lì bù shì láng zhǎng sūn wèi xíng bù shì láng cì sūn wèi sì chuān lián xiàn，yòu jù wéi míng chén jīn chǔ tíng，dé zhèng，yì qí yì yě。

因撤己之米，煮粥以食囚。后生二子，长曰守陈，次曰守址，为南北吏部侍郎;长孙为刑部侍郎;次孙为四川廉宪，又俱为名臣;今楚亭，德政，亦其裔也。

xī zhèng tǒng jiān，dèng mào qī chàng luàn yú fú jiàn，shì mín cóng zéi zhě shén zhòng cháo tíng qǐ yín xiàn zhāng dōu xiàn kǎi nán zhēng，yǐ jì qín zéi，hòu wěi bù zhèng sī xiè dōu shì，sōu shā dōng lù zéi dǎng xiè qiú zéi zhōng dǎng fù cè jí，fán bù fù zéi zhě，mì shòu yǐ bái bù xiǎo qí，yuē bīng zhì rì，chā qí mén shǒu，jiè jūn bīng wú wàng shā，quán huó wàn rén hòu xiè zhī zǐ qiān，zhōng zhuàng yuán，wèi zǎi fǔ sūn pī，fù zhōng tàn huā。

昔正统间，邓茂七倡乱于福建，士民从贼者甚众;朝廷起鄞县张都宪楷南征，以计擒贼，后委布政司谢都事，搜杀东路贼党;谢求贼中党附册籍，凡不附贼者，密授以白布小旗，约兵至日，插旗门首，戒军兵无妄杀，全活万人;后谢之子迁，中状元，为宰辅;孙丕，复中探花。

pú tián lín shì，xiān shì yǒu lǎo mǔ hǎo shàn，cháng zuò fěn tuán shī rén，qiú qǔ jí yǔ zhī，wú juàn sè yī xiān huà wéi dào rén，měi dàn suǒ shí liù qī tuán。mǔ rì rì yǔ zhī，zhōng sān nián rú yī rì，nǎi zhī qí chéng yě。yīn wèi zhī yuē: wú shí rǔ sān nián fěn tuán，hé yǐ bào rǔ?fǔ hòu yǒu yī dì，zàng zhī，zǐ sūn guān jué，yǒu yī shēng má zi zhī shù。

莆田林氏，先世有老母好善，常作粉团施人，求取即与之，无倦色;一仙化为道人，每旦索食六七团。母日日与之，终三年如一日，乃知其诚也。因谓之曰：「吾食汝三年粉团，何以报汝?府后有一地，葬之，子孙官爵，有一升麻子之数。」

qí zi yī suǒ diǎn zàng zhī，chū shì jí yǒu jiǔ rén dēng dì，lěi dài zān yīng shén shèng，fú jiàn yǒu wú lín bù kāi bǎng zhī yáo。

其子依所点葬之，初世即有九人登第，累代簪缨甚盛，福建有无林不开榜之谣。

féng zuó ān tài shǐ zhī fù，wèi yì xiáng shēng。lóng dōng zǎo qǐ fù xué，lù yù yī rén，dǎo wò xuě zhōng，mén zhī，bàn jiāng yǐ。suì jiě jǐ mián qiú yī zhī，qiě fú guī jiù sū。mèng shén gào zhī yuē: rǔ jiù rén yī mìng，chū zhì chéng xīn，wú qiǎn hán qí wèi rǔ zi。jí shēng zuó ān，suì míng qí。

冯琢庵太史之父，为邑庠生。隆冬早起赴学，路遇一人，倒卧雪中，扪之，半僵矣。遂解己绵裘衣之，且扶归救苏。梦神告之曰：「汝救人一命，出至诚心，吾遣韩琦为汝子。」及生琢庵，遂名琦。

tái zhōu yīng shàng shū，zhuàng nián xí yè yú shān zhōng。yè guǐ xiào jí，wǎng wǎng jīng rén，gōng bù jù yě yī xī wén guǐ yún: mǒu fù yǐ fū jiǔ kè bù guī，wēng gū bī qí jià rén。míng yè dāng yì sǐ yú cǐ，wú dé dài yǐ。gōng qián mài tián，dé yín sì liǎng。jí wěi zuò qí fū zhī shū，jì yín huán jiā qí fù mǔ jiàn shū，yǐ shǒu jī bù lèi，yí zhī。

台州应尚书，壮年习业于山中。夜鬼啸集，往往惊人，公不惧也;一夕闻鬼云：「某妇以夫久客不归，翁姑逼其嫁人。明夜当缢死于此，吾得代矣。」公潜卖田，得银四两。即伪作其夫之书，寄银还家;其父母见书，以手迹不类，疑之。

jì ér yuē: shū kě jiǎ，yín bù kě jiǎ，xiǎng ér wú yàng。fù suì bù jià。qí zi hòu guī，fū fù xiāng bǎo rú chū。

既而曰：「书可假，银不可假，想儿无恙。」妇遂不嫁。其子后归，夫妇相保如初。

gōng yòu wén guǐ yǔ yuē: wǒ dāng de dài，nài cǐ xiù cái huài wú shì。

公又闻鬼语曰：「我当得代，奈此秀才坏吾事。」

páng yī guǐ yuē: ěr hé bù huò zhī?

旁一鬼曰：「尔何不祸之?」

yuē: shàng dì yǐ cǐ rén xīn hǎo，mìng zuò yīn dé shàng shū yǐ，wú hé dé ér huò zhī?

曰：「上帝以此人心好，命作阴德尚书矣，吾何得而祸之?」

yīng gōng yīn cǐ yì zì nǔ lì，shàn rì jiā xiū，dé rì jiā hòu yù suì jī，zhé juān gǔ yǐ zhèn zhī yù qīn qī yǒu jí，zhé wěi qū wéi chí yù yǒu hèng nì，zhé fǎn gōng zì zé，yí rán shùn shòu zǐ sūn dēng kē dì zhě，jīn lěi lěi yě。

应公因此益自努励，善日加修，德日加厚;遇岁饥，辄捐谷以赈之;遇亲戚有急，辄委曲维持;遇有横逆，辄反躬自责，怡然顺受;子孙登科第者，今累累也。

cháng shú xú fèng zhú shì，qí fù sù fù，ǒu yù nián huāng，xiān juān zū yǐ wéi tóng yì zhī chàng，yòu fēn gǔ yǐ zhèn pín fá，yè wén guǐ chàng yú mén yuē: qiān bù kuāng，wàn bù kuāng xú jiā xiù cái，zuò dào le jǔ rén láng。xiāng xù ér hū，lián yè bù duàn。shì suì，fèng zhú guǒ jǔ yú xiāng，qí fù yīn ér yì jī dé，zī zī bù dài，xiū qiáo xiū lù，zhāi sēng jiē zhòng，fán yǒu lì yì，wú bù jìn xīn。hòu yòu wén guǐ chàng yú mén yuē: qiān bù kuāng，wàn bù kuāng xú jiā jǔ rén，zhí zuò dào dōu táng。fèng zhú guān zhōng liǎng zhè xún fǔ。

常熟徐凤竹栻，其父素富，偶遇年荒，先捐租以为同邑之倡，又分谷以赈贫乏，夜闻鬼唱于门曰：「千不诓，万不诓;徐家秀才，做到了举人郎。」相续而呼，连夜不断。是岁，凤竹果举于乡，其父因而益积德，孳孳不怠，修桥修路，斋僧接众，凡有利益，无不尽心。后又闻鬼唱于门曰：「千不诓，万不诓;徐家举人，直做到都堂。」凤竹官终两浙巡抚。

jiā xīng tú kāng xī gōng，chū wèi xíng bù zhǔ shì，sù yù zhōng，xì xún zhū qiú qíng zhuàng，dé wú gū zhě ruò gān rén，gōng bù zì yǐ wéi gōng，mì shū qí shì，yǐ bái táng guān。hòu cháo shěn，táng guān zhāi qí yǔ，yǐ xùn zhū qiú，wú bù fú zhě，shì yuān yì shí yú rén。yī shí niǎn xià xián sòng shàng shū zhī míng。

嘉兴屠康僖公，初为刑部主事，宿狱中，细询诸囚情状，得无辜者若干人，公不自以为功，密疏其事，以白堂官。后朝审，堂官摘其语，以讯诸囚，无不服者，释冤抑十馀人。一时辇下咸颂尚书之明。

gōng fù bǐng yuē: niǎn gǔ zhī xià，shàng duō yuān mín，sì hǎi zhī guǎng，zhào mín zhī zhòng，qǐ wú wǎng zhě?yí wǔ nián chà yī jiǎn xíng guān，hé shí ér píng fǎn zhī。

公复禀曰：「辇毂之下，尚多冤民，四海之广，兆民之众，岂无枉者?宜五年差一减刑官，核实而平反之。」

shàng shū wèi zòu，yǔn qí yì。shí gōng yì chà jiǎn xíng zhī liè，mèng yī shén gào zhī yuē: rǔ mìng wú zi，jīn jiǎn xíng zhī yì，shēn hé tiān xīn，shàng dì cì rǔ sān zi，jiē yī zǐ yāo jīn。shì xī fū rén yǒu shēn，hòu shēng yīng xūn，yīng kūn，yīng jùn，jiē xiǎn guān。

尚书为奏，允其议。时公亦差减刑之列，梦一神告之曰：「汝命无子，今减刑之议，深合天心，上帝赐汝三子，皆衣紫腰金。」是夕夫人有娠，后生应埙，应坤，应埈，皆显官。

jiā xīng bāo píng，zì xìn zhī，qí fù wèi chí yáng tài shǒu，shēng qī zǐ，píng zuì shǎo，zhuì píng hú yuán shì，yǔ wú fù wǎng lái shén hòu，bó xué gāo cái，lèi jǔ bù dì，liú xīn èr shì zhī xué。yī rì dōng yóu mǎo hú，ǒu zhì yī cūn sì zhōng，jiàn guān yīn xiàng，lín lí lù lì，jí jiě tuó zhōng shí jīn，shòu zhǔ sēng，lìng xiū wū yǔ，sēng gào yǐ gōng dà yín shǎo，bù néng jùn shì fù qǔ sōng bù sì pǐ，jiǎn qiè zhōng yī qī jiàn yǔ zhī，nèi zhù zhě，xì xīn zhì，qí pū qǐng yǐ zhī。

嘉兴包凭，字信之，其父为池阳太守，生七子，凭最少，赘平湖袁氏，与吾父往来甚厚，博学高才，累举不第，留心二氏之学。一日东游泖湖，偶至一村寺中，见观音像，淋漓露立，即解橐中十金，授主僧，令修屋宇，僧告以功大银少，不能竣事;复取松布四疋，检箧中衣七件与之，内纻褶，系新置，其仆请已之。

píng yuē: dàn dé shèng xiàng wú yàng，wú suī luǒ chéng hé shāng?

凭曰：「但得圣像无恙，吾虽裸裎何伤?」

sēng chuí lèi yuē: shě yín jí yī bù，yóu fēi nàn shì。zhī cǐ yì diǎn xīn，rú hé yì dé。

僧垂泪曰：「舍银及衣布，犹非难事。只此一点心，如何易得。」

hòu gōng wán，lā lǎo fù tóng yóu，sù sì zhōng。gōng mèng qié lán lái xiè yuē: rǔ zi dāng xiǎng shì lù yǐ。hòu zi biàn，sūn chēng fāng，jiē dēng dì，zuò xiǎn guān。

后功完，拉老父同游，宿寺中。公梦伽蓝来谢曰：「汝子当享世禄矣。」后子汴，孙柽芳，皆登第，作显官。

jiā shàn zhī lì zhī fù，wèi xíng fáng lì，yǒu qiú wú gū xiàn zhòng pì，yì āi zhī，yù qiú qí shēng。qiú yǔ qí qī yuē: zhī gōng jiā yì，kuì wú yǐ bào，míng rì yán zhī xià xiāng，rǔ yǐ shēn shì zhī，bǐ huò kěn yòng yì，zé wǒ kě shēng yě。qí qī qì ér tīng mìng。jí zhì，qī zì chū quàn jiǔ，jù gào yǐ fū yì。zhī bù tīng，zú wèi jìn lì píng fǎn zhī。qiú chū yù，fū qī dēng mén kòu xiè yuē: gōng rú cǐ hòu dé，wǎn shì suǒ xī，jīn wú zi，wú yǒu ruò nǚ，sòng wèi jī zhǒu qiè，cǐ zé lǐ zhī kě tōng zhě。zhī wèi bèi lǐ ér nà zhī，shēng lì，ruò guàn zhōng kuí，guān zhì hàn lín kǒng mù，lì shēng gāo，gāo shēng lù，jiē gòng wéi xué bó。lù shēng dà lún，dēng dì。

嘉善支立之父，为刑房吏，有囚无辜陷重辟，意哀之，欲求其生。囚语其妻曰：「支公嘉意，愧无以报，明日延之下乡，汝以身事之，彼或肯用意，则我可生也。」其妻泣而听命。及至，妻自出劝酒，具告以夫意。支不听，卒为尽力平反之。囚出狱，夫妻登门叩谢曰：「公如此厚德，晚世所稀，今无子，吾有弱女，送为箕帚妾，此则礼之可通者。」支为备礼而纳之，生立，弱冠中魁，官至翰林孔目，立生高，高生禄，皆贡为学博。禄生大纶，登第。

fán cǐ shí tiáo，suǒ xíng bù tóng，tóng guī yú shàn ér yǐ。ruò fù jīng ér yán zhī，zé shàn yǒu zhēn，yǒu jiǎ yǒu duān，yǒu qū yǒu yīn，yǒu yáng yǒu shì，yǒu fēi yǒu piān，yǒu zhèng yǒu bàn，yǒu mǎn yǒu dà，yǒu xiǎo yǒu nán，yǒu yì jiē dāng shēn biàn。wéi shàn ér bù qióng lǐ，zé zì wèi xíng chí，qǐ zhī zào niè，wǎng fèi kǔ xīn，wú yì yě。

凡此十条，所行不同，同归于善而已。若复精而言之，则善有真，有假;有端，有曲;有阴，有阳;有是，有非;有偏，有正;有半，有满;有大，有小;有难，有易;皆当深辨。为善而不穷理，则自谓行持，岂知造孽，枉费苦心，无益也。

hé wèi zhēn jiǎ?xī yǒu rú shēng shù bèi，yè zhōng fēng hé shàng，wèn yuē: fú shì lùn shàn è bào yìng，rú yǐng suí xíng。jīn mǒu rén shàn，ér zǐ sūn bù xīng mǒu rén è，ér jiā mén lóng shèng fó shuō wú jī yǐ。

何谓真假?昔有儒生数辈，谒中峰和尚，问曰：「佛氏论善恶报应，如影随形。今某人善，而子孙不兴;某人恶，而家门隆盛;佛说无稽矣。」

zhōng fēng yún: fán qíng wèi dí，zhèng yǎn wèi kāi，rèn shàn wèi è，zhǐ è wéi shàn，wǎng wǎng yǒu zhī。bù hàn jǐ zhī shì fēi diān dǎo，ér fǎn yuàn tiān zhī bào yìng yǒu chà hū?

中峰云：「凡情未涤，正眼未开，认善为恶，指恶为善，往往有之。不憾己之是非颠倒，而反怨天之报应有差乎?」

zhòng yuē: shàn è hé zhì xiāng fǎn?

众曰：「善恶何致相反?」

zhōng fēng lìng shì yán。

中峰令试言。

yī rén wèi lì rén ōu rén shì è jìng rén lǐ rén shì shàn。

一人谓「詈人殴人是恶;敬人礼人是善。」

zhōng fēng yún: wèi bì rán yě。

中峰云：「未必然也。」

yī rén wèi tān cái wàng qǔ shì è，lián jié yǒu shǒu shì shàn。

一人谓「贪财妄取是恶，廉洁有守是善。」

zhōng fēng yún: wèi bì rán yě。

中峰云：「未必然也。」

zhòng rén lì yán qí zhuàng，zhōng fēng jiē wèi bù rán。yīn qǐng wèn。

众人历言其状，中峰皆谓不然。因请问。

zhōng fēng gào zhī yuē: yǒu yì yú rén，shì shàn yǒu yì yú jǐ，shì è。yǒu yì yú rén，zé ōu rén，lì rén jiē shàn yě yǒu yì yú jǐ，zé jìng rén，lǐ rén jiē è yě。shì gù rén zhī xíng shàn，lì rén zhě gōng，gōng zé wéi zhēn lì jǐ zhě sī，sī zé wèi jiǎ。yòu gēn xīn zhě zhēn，xí jī zhě jiǎ yòu wú wéi ér wèi zhě zhēn，yǒu wéi ér wèi zhě jiǎ jiē dāng zì kǎo。

中峰告之曰：「有益于人，是善;有益于己，是恶。有益于人，则殴人，詈人皆善也;有益于己，则敬人，礼人皆恶也。是故人之行善，利人者公，公则为真;利己者私，私则为假。又根心者真，袭迹者假;又无为而为者真，有为而为者假;皆当自考。」

hé wèi duān qū?jīn rén jiàn jǐn yuàn zhī shì，lèi chēng wéi shàn ér qǔ zhī shèng rén zé níng qǔ kuáng juàn。zhì yú jǐn yuàn zhī shì，suī yī xiāng jiē hǎo，ér bì yǐ wéi dé zhī zéi shì shì rén zhī shàn è，fēn míng yǔ shèng rén xiāng fǎn。tuī cǐ yī duān，zhǒng zhǒng qǔ shě，wú yǒu bù miù tiān dì guǐ shén zhī fú shàn huò yín，jiē yǔ shèng rén tóng shì fēi，ér bù yǔ shì sú tóng qǔ shě。fán yù jī shàn，jué bù kě xùn ěr mù，wéi cóng xīn yuán yǐn wēi chù，mò mò xǐ dí，chún shì jì shì zhī xīn，zé wèi duān gǒu yǒu yī háo mèi shì zhī xīn，jí wéi qū chún shì ài rén zhī xīn，zé wèi duān yǒu yī háo fèn shì zhī xīn，jí wéi qū chún shì jìng rén zhī xīn，zé wèi duān yǒu yī háo wán shì zhī xīn，jí wéi qū jiē dāng xì biàn。

何谓端曲?今人见谨愿之士，类称为善而取之;圣人则宁取狂狷。至于谨愿之士，虽一乡皆好，而必以为德之贼;是世人之善恶，分明与圣人相反。推此一端，种种取舍，无有不谬;天地鬼神之福善祸淫，皆与圣人同是非，而不与世俗同取舍。凡欲积善，决不可徇耳目，惟从心源隐微处，默默洗涤，纯是济世之心，则为端;苟有一毫媚世之心，即为曲;纯是爱人之心，则为端;有一毫愤世之心，即为曲;纯是敬人之心，则为端;有一毫玩世之心，即为曲;皆当细辨。

hé wèi yīn yáng?fán wéi shàn ér rén zhī zhī，zé wèi yáng shàn wéi shàn ér rén bù zhī，zé wèi yīn dé。yīn dé，tiān bào zhī yáng shàn，xiǎng shì míng。míng，yì fú yě。míng zhě，zào wù suǒ jì shì zhī xiǎng shèng míng ér shí bù fù zhě，duō yǒu qí huò rén zhī wú guò jiù ér héng bèi è míng zhě，zǐ sūn wǎng wǎng zhòu fā，yīn yáng zhī jì wēi yǐ zāi。

何谓阴阳?凡为善而人知之，则为阳善;为善而人不知，则为阴德。阴德，天报之;阳善，享世名。名，亦福也。名者，造物所忌;世之享盛名而实不副者，多有奇祸;人之无过咎而横被恶名者，子孙往往骤发，阴阳之际微矣哉。

hé wèi shì fēi?lǔ guó zhī fǎ，lǔ rén yǒu shú rén chén qiè yú zhū hóu，jiē shòu jīn yú fǔ，zǐ gòng shú rén ér bù shòu jīn。kǒng zǐ wén ér è zhī yuē: cì shī zhī yǐ。fū shèng rén jǔ shì，kě yǐ yí fēng yì sú，ér jiào dào kě shī yú bǎi xìng，fēi dú shì jǐ zhī xíng yě。jīn lǔ guó fù zhě guǎ ér pín zhě zhòng，shòu jīn zé wèi bù lián，hé yǐ xiāng shú hū?zì jīn yǐ hòu，bù fù shú rén yú zhū hóu yǐ。

何谓是非?鲁国之法，鲁人有赎人臣妾于诸侯，皆受金于府，子贡赎人而不受金。孔子闻而恶之曰：「赐失之矣。夫圣人举事，可以移风易俗，而教道可施于百姓，非独适己之行也。今鲁国富者寡而贫者众，受金则为不廉，何以相赎乎?自今以后，不复赎人于诸侯矣。」

zǐ lù zhěng rén yú nì，qí rén xiè zhī yǐ niú，zǐ lù shòu zhī。kǒng zǐ xǐ yuē: zì jīn lǔ guó duō zhěng rén yú nì yǐ。zì sú yǎn guān zhī，zǐ gòng bù shòu jīn wèi yōu，zǐ lù zhī shòu niú wèi liè kǒng zǐ zé qǔ yóu ér chù cì yān。nǎi zhī rén zhī wéi shàn，bù lùn xiàn xíng ér lùn liú bì bù lùn yī shí ér lùn jiǔ yuǎn bù lùn yī shēn ér lùn tiān xià。xiàn xíng suī shàn，qí liú zú yǐ hài rén zé shì shàn ér shí fēi yě xiàn xíng suī bù shàn，ér qí liú zú yǐ jì rén，zé fēi shàn ér shí shì yě。rán cǐ jiù yī jié lùn zhī ěr。tā rú fēi yì zhī yì，fēi lǐ zhī lǐ，fēi xìn zhī xìn，fēi cí zhī cí，jiē dāng jué zé。

子路拯人于溺，其人谢之以牛，子路受之。孔子喜曰：「自今鲁国多拯人于溺矣。」自俗眼观之，子贡不受金为优，子路之受牛为劣;孔子则取由而黜赐焉。乃知人之为善，不论现行而论流弊;不论一时而论久远;不论一身而论天下。现行虽善，其流足以害人;则似善而实非也;现行虽不善，而其流足以济人，则非善而实是也。然此就一节论之耳。他如非义之义，非礼之礼，非信之信，非慈之慈，皆当抉择。

hé wèi piān zhèng?xī lǚ wén yì gōng，chū cí xiàng wèi，guī gù lǐ，hǎi nèi yǎng zhī，rú tài shān běi dǒu。yǒu yī xiāng rén，zuì ér lì zhī，lǚ gōng bù dòng，wèi qí pū yuē: zuì zhě wù yǔ jiào yě。bì mén xiè zhī。yú nián，qí rén fàn sǐ xíng rù yù。lǚ gōng shǐ huǐ zhī yuē: shǐ dāng shí shāo yǔ jì jiào，sòng gōng jiā zé zhì，kě yǐ xiǎo chéng ér dà jiè wú dāng shí zhǐ yù cún xīn yú hòu，bù wèi yǎng chéng qí è，yǐ zhì yú cǐ。cǐ yǐ shàn xīn ér xíng è shì zhě yě。

何谓偏正?昔吕文懿公，初辞相位，归故里，海内仰之，如泰山北斗。有一乡人，醉而詈之，吕公不动，谓其仆曰：「醉者勿与较也。」闭门谢之。逾年，其人犯死刑入狱。吕公始悔之曰：「使当时稍与计较，送公家责治，可以小惩而大戒;吾当时只欲存心于厚，不谓养成其恶，以至于此。」此以善心而行恶事者也。

yòu yǒu yǐ ě xīn ér xíng shàn shì zhě。rú mǒu jiā dà fù，zhí suì huāng，qióng mín bái zhòu qiǎng sù yú shì gào zhī xiàn，xiàn bù lǐ，qióng mín yù sì，suì sī zhí ér kùn rǔ zhī，zhòng shǐ dìng bù rán，jǐ luàn yǐ。gù shàn zhě wèi zhèng，è zhě wèi piān，rén jiē zhī zhī qí yǐ shàn xīn xíng è shì zhě，zhèng zhōng piān yě yǐ ě xīn ér xíng shàn shì zhě，piān zhōng zhèng yě bù kě bù zhī yě。

又有以恶心而行善事者。如某家大富，值岁荒，穷民白昼抢粟于市;告之县，县不理，穷民愈肆，遂私执而困辱之，众始定;不然，几乱矣。故善者为正，恶者为偏，人皆知之;其以善心行恶事者，正中偏也;以恶心而行善事者，偏中正也;不可不知也。

hé wèi bàn mǎn?yì yuē: shàn bù jī，bù zú yǐ chéng míng è bù jī，bù zú yǐ miè shēn。shū yuē: shāng zuì guàn yíng，rú zhù wù yú qì。qín ér jī zhī，zé mǎn xiè ér bù jī，zé bù mǎn。cǐ yī shuō yě。

何谓半满?易曰：「善不积，不足以成名;恶不积，不足以灭身。」书曰：「商罪贯盈，如贮物于器。」勤而积之，则满;懈而不积，则不满。此一说也。

xī yǒu mǒu shì nǚ rù sì，yù shī ér wú cái，zhǐ yǒu qián èr wén，juān ér yǔ zhī，zhǔ xí zhě qīn wèi chàn huǐ jí hòu rù gōng fù guì，xié shù qiān jīn rù sì shě zhī，zhǔ sēng wéi lìng qí tú huí xiàng ér yǐ。

昔有某氏女入寺，欲施而无财，止有钱二文，捐而与之，主席者亲为忏悔;及后入宫富贵，携数千金入寺舍之，主僧惟令其徒回向而已。

yīn wèn yuē: wú qián shī qián èr wén，shī qīn wèi chàn huǐ，jīn shī shù qiān jīn，ér shī bù huí xiàng，hé yě?

因问曰：「吾前施钱二文，师亲为忏悔，今施数千金，而师不回向，何也?」

yuē: qián zhě wù suī báo，ér shī xīn shén zhēn，fēi lǎo sēng qīn chàn，bù zú bào dé jīn wù suī hòu，ér shī xīn bù ruò qián rì zhī qiè，lìng rén dài chàn zú yǐ。cǐ qiān jīn wèi bàn，ér èr wén wèi mǎn yě。

曰：「前者物虽薄，而施心甚真，非老僧亲忏，不足报德;今物虽厚，而施心不若前日之切，令人代忏足矣。」 此千金为半，而二文为满也。

zhōng lí shòu dān yú lǚ zǔ，diǎn tiě wèi jīn，kě yǐ jì shì。

钟离授丹于吕祖，点铁为金，可以济世。

lǚ wèn yuē: zhōng biàn fǒu?

吕问曰：「终变否?」

yuē: wǔ bǎi nián hòu，dāng fù běn zhì。

曰：「五百年后，当复本质。」

lǚ yuē: rú cǐ zé hài wǔ bǎi nián hòu rén yǐ，wú bù yuàn wèi yě。

吕曰：「如此则害五百年后人矣，吾不愿为也。」

yuē: xiū xiān yào jī sān qiān gōng xíng，rǔ cǐ yī yán，sān qiān gōng xíng yǐ mǎn yǐ。

曰：「修仙要积三千功行，汝此一言，三千功行已满矣。」

cǐ yòu yī shuō yě。

此又一说也。

yòu wéi shàn ér xīn bù zháo shàn，zé suí suǒ chéng jiù，jiē dé yuán mǎn。xīn zhe yú shàn，suī zhōng shēn qín lì，zhǐ yú bàn shàn ér yǐ。pì rú yǐ cái jì rén，nèi bú jiàn jǐ，wài bú jiàn rén，zhōng bú jiàn suǒ shī zhī wù，shì wèi sān lún tǐ kōng，shì wèi yī xīn qīng jìng，zé dòu sù kě yǐ zhǒng wú yá zhī fú，yī wén kě yǐ xiāo qiān jié zhī zuì，tǎng cǐ xīn wèi wàng，suī huáng jīn wàn yì，fú bù mǎn yě。cǐ yòu yī shuō yě。

又为善而心不着善，则随所成就，皆得圆满。心着于善，虽终身勤励，止于半善而已。譬如以财济人，内不见己，外不见人，中不见所施之物，是谓三轮体空，是谓一心清净，则斗粟可以种无涯之福，一文可以消千劫之罪，倘此心未忘，虽黄金万镒，福不满也。此又一说也。

hé wèi dà xiǎo?xī wèi zhòng dá wèi guǎn zhí，bèi shè zhì míng sī，zhǔ zhě mìng lì chéng shàn è èr lù，bǐ zhì，zé è lù yíng tíng，qí shàn lù yī zhóu，jǐn rú zhù ér yǐ。suǒ chèng chēng zhī，zé yíng tíng zhě fǎn qīng，ér rú zhù zhě fǎn zhòng。

何谓大小?昔卫仲达为馆职，被摄至冥司，主者命吏呈善恶二录，比至，则恶录盈庭，其善录一轴，仅如箸而已。索秤称之，则盈庭者反轻，而如箸者反重。

zhòng dá yuē: mǒu nián wèi sì shí，ān dé guò è rú shì duō hū?

仲达曰：「某年未四十，安得过恶如是多乎?」

yuē: yī niàn bù zhèng jí shì，bù dài fàn yě。

曰：「一念不正即是，不待犯也。」

yīn wèn zhóu zhōng suǒ shū hé shì?

因问轴中所书何事?

yuē: cháo tíng cháng xìng dà gōng，xiū sān shān shí qiáo，jūn shàng shū jiàn zhī，cǐ shū gǎo yě。

曰：「朝廷尝兴大工，修三山石桥，君上疏谏之，此疏稿也。」

zhòng dá yuē: mǒu suī yán，cháo tíng bù cóng，yú shì wú bǔ，ér néng yǒu rú shì zhī lì。

仲达曰：「某虽言，朝廷不从，于事无补，而能有如是之力。」

yuē: cháo tíng suī bù cóng，jūn zhī yī niàn，yǐ zài wàn mín xiàng shǐ tīng cóng，shàn lì gèng dà yǐ。

曰：「朝廷虽不从，君之一念，已在万民;向使听从，善力更大矣。」

gù zhì zài tiān xià guó jiā，zé shàn suī shǎo ér dà gǒu zài yī shēn，suī duō yì xiǎo。

故志在天下国家，则善虽少而大;苟在一身，虽多亦小。

hé wèi nán yì?xiān rú wèi kè jǐ xū cóng nán kè chù kè jiāng qù。fū zǐ lùn wèi rén，yì yuē xiān nán。bì rú jiāng xī shū wēng，shě èr nián jǐn dé zhī shù xiū，dài cháng guān yín，ér quán rén fū fù yǔ hán dān zhāng wēng，shě shí nián suǒ jī zhī qián，dài wán shú yín，ér huó rén qī zǐ，jiē suǒ wèi nán shè chù néng shě yě。rú zhèn jiāng jìn wēng，suī nián lǎo wú zi，bù rěn yǐ yòu nǚ wèi qiè，ér hái zhī lín，cǐ nán rěn chù néng rěn yě gù tiān jiàng zhī fú yì hòu。fán yǒu cái yǒu shì zhě，qí lì dé jiē yì，yì ér bù wéi，shì wèi zì bào。pín jiàn zuò fú jiē nán，nán ér néng wéi，sī kě guì ěr。

何谓难易?先儒谓克己须从难克处克将去。夫子论为仁，亦曰先难。必如江西舒翁，舍二年仅得之束修，代偿官银，而全人夫妇;与邯郸张翁，舍十年所积之钱，代完赎银，而活人妻子，皆所谓难舍处能舍也。如镇江靳翁，虽年老无子，不忍以幼女为妾，而还之邻，此难忍处能忍也;故天降之福亦厚。凡有财有势者，其立德皆易，易而不为，是为自暴。贫贱作福皆难，难而能为，斯可贵耳。

suí yuán jì zhòng，qí lèi zhì fán，yuē yán qí gāng，dà yuē yǒu shí: dì yī，yǔ rén wéi shàn dì èr，ài jìng cún xīn dì sān，chéng rén zhī měi dì sì，quàn rén wéi shàn dì wǔ，jiù rén wēi jí dì liù，xīng jiàn dà lì dì qī，shě cái zuò fú dì bā，hù chí zhèng fǎ dì jiǔ，jìng zhòng zūn zhǎng dì shí，ài xī wù mìng。

随缘济众，其类至繁，约言其纲，大约有十：第一，与人为善;第二，爱敬存心;第三，成人之美;第四，劝人为善;第五，救人危急;第六，兴建大利;第七，舍财作福;第八，护持正法;第九，敬重尊长;第十，爱惜物命。

hé wèi yǔ rén wéi shàn?xī shùn zài léi zé，jiàn yú zhě jiē qǔ shēn tán hòu zé，ér lǎo ruò zé yú yú jí liú qiǎn tān zhī zhōng，cè rán āi zhī，wǎng ér yú yān jiàn zhēng zhě jiē nì qí guò ér bù tán，jiàn yǒu ràng zhě，zé yú yáng ér qǔ fǎ zhī。qī nián，jiē yǐ shēn tán hòu zé xiāng ràng yǐ。fū yǐ shùn zhī míng zhé，qǐ bù néng chū yī yán jiào zhòng rén zāi?

何谓与人为善?昔舜在雷泽，见渔者皆取深潭厚泽，而老弱则渔于急流浅滩之中，恻然哀之，往而渔焉;见争者皆匿其过而不谈，见有让者，则揄扬而取法之。期年，皆以深潭厚泽相让矣。夫以舜之明哲，岂不能出一言教众人哉?

nǎi bù yǐ yán jiào ér yǐ shēn zhuǎn zhī，cǐ liáng gōng kǔ xīn yě。

乃不以言教而以身转之，此良工苦心也。

wú bèi chù mò shì，wù yǐ jǐ zhī zhǎng ér gài rén wù yǐ jǐ zhī shàn ér xíng rén wù yǐ jǐ zhī duō néng ér kùn rén。shōu liǎn cái zhì，ruò wú ruò xū jiàn rén guò shī，qiě hán róng ér yǎn fù zhī。yī zé lìng qí kě gǎi，yī zé lìng qí yǒu suǒ gù jì ér bù gǎn zòng，jiàn rén yǒu wēi zhǎng kě qǔ，xiǎo shàn kě lù，fān rán shě jǐ ér cóng zhī qiě wèi yàn chēng ér guǎng shù zhī。fán rì yòng jiàn，fā yī yán，xíng yī shì，quán bù wéi zì jǐ qǐ niàn，quán shì wèi wù lì zé cǐ dà rén tiān xià wéi gōng zhī dù yě。

吾辈处末世，勿以己之长而盖人;勿以己之善而形人;勿以己之多能而困人。 收敛才智，若无若虚;见人过失，且涵容而掩覆之。一则令其可改，一则令其有所顾忌而不敢纵，见人有微长可取，小善可录，翻然舍己而从之;且为艳称而广述之。凡日用间，发一言，行一事，全不为自己起念，全是为物立则;此大人天下为公之度也。

hé wèi ài jìng cún xīn?jūn zǐ yǔ xiǎo rén，jiù xíng jī guān，cháng yì xiāng hùn，wéi yì diǎn cún xīn chù，zé shàn è xuán jué，pàn rán rú hēi bái zhī xiāng fǎn。gù yuē: jūn zǐ suǒ yǐ yì yú rén zhě，yǐ qí cún xīn yě。jūn zǐ suǒ cún zhī xīn，zhǐ shì ài rén jìng rén zhī xīn。gài rén yǒu qīn shū guì jiàn，yǒu zhì yú xián bù xiào wàn pǐn bù qí，jiē wú tóng bāo，jiē wú yī tǐ，shú fēi dāng jìng ài zhě?ài jìng zhòng rén，jí shì ài jìng shèng xián néng tōng zhòng rén zhī zhì，jí shì tōng shèng xián zhī zhì。hé zhě?shèng xián zhī zhì，běn yù sī shì sī rén，gè dé qí suǒ。wú hé ài hé jìng，ér ān yī shì zhī rén，jí shì wèi shèng xián ér ān zhī yě。

何谓爱敬存心?君子与小人，就形迹观，常易相混，惟一点存心处，则善恶悬绝，判然如黑白之相反。故曰：君子所以异于人者，以其存心也。君子所存之心，只是爱人敬人之心。盖人有亲疏贵贱，有智愚贤不肖;万品不齐，皆吾同胞，皆吾一体，孰非当敬爱者?爱敬众人，即是爱敬圣贤;能通众人之志，即是通圣贤之志。何者?圣贤之志，本欲斯世斯人，各得其所。吾合爱合敬，而安一世之人，即是为圣贤而安之也。

hé wèi chéng rén zhī měi?yù zhī zài shí，dǐ zhì zé wǎ lì，zhuī zuó zé guī zhāng gù fán jiàn rén xíng yī shàn shì，huò qí rén zhì kě qǔ ér zī kě jìn，jiē xū yòu yè ér chéng jiù zhī。huò wèi zhī jiǎng jiè，huò wèi zhī wéi chí huò wèi bái qí wū ér fēn qí bàng wù shǐ chéng lì ér hòu yǐ。

何谓成人之美?玉之在石，抵掷则瓦砾，追琢则圭璋;故凡见人行一善事，或其人志可取而资可进，皆须诱掖而成就之。或为之奖借，或为之维持;或为白其诬而分其谤;务使成立而后已。

dà dǐ rén gè è qí fēi lèi，xiāng rén zhī shàn zhě shǎo，bù shàn zhě duō。shàn rén zài sú，yì nán zì lì。qiě háo jié zhēng zhēng，bù shèn xiū xíng jī，duō yì zhǐ zhāi gù shàn shì cháng yì bài，ér shàn rén cháng dé bàng wéi rén rén zhǎng zhě，kuāng zhí ér fǔ yì zhī，qí gōng dé zuì hóng。

大抵人各恶其非类，乡人之善者少，不善者多。善人在俗，亦难自立。且豪杰铮铮，不甚修形迹，多易指摘;故善事常易败，而善人常得谤;惟仁人长者，匡直而辅翼之，其功德最宏。

hé wèi quàn rén wéi shàn?shēng wéi rén lèi，shú wú liáng xīn?shì lù yì yì，zuì yì méi nì。fán yú rén xiāng chǔ，dāng fāng biàn tí sī，kāi qí mí huò。pì yóu cháng yè dà mèng，ér lìng zhī yī jiào pì yóu jiǔ xiàn fán nǎo，ér bá zhī qīng liáng，wèi huì zuì pǔ。hán yù yún: yī shí quàn rén yǐ kǒu，bǎi shì quàn rén yǐ shū。jiào zhī yǔ rén wéi shàn，suī yǒu xíng jī，rán duì zhèng fā yào，shí yǒu qí xiào，bù kě fèi yě shī yán shī rén，dāng fǎn wú zhì。

何谓劝人为善?生为人类，孰无良心?世路役役，最易没溺。凡与人相处，当方便提撕，开其迷惑。譬犹长夜大梦，而令之一觉;譬犹久陷烦恼，而拔之清凉，为惠最溥。韩愈云：「一时劝人以口，百世劝人以书。」较之与人为善，虽有形迹，然对证发药，时有奇效，不可废也;失言失人，当反吾智。

hé wèi jiù rén wēi jí?huàn nàn diān pèi，rén suǒ shí yǒu。ǒu yī yù zhī，dāng rú tōng guān zhī zài shēn，sù wèi jiě jiù。huò yǐ yī yán shēn qí qū yì huò yǐ duō fāng jì qí diān lián。cuī zǐ yuē: huì bù zài dà，fù rén zhī jí kě yě。gài rén rén zhī yán zāi。

何谓救人危急?患难颠沛，人所时有。偶一遇之，当如痌癏之在身，速为解救。或以一言伸其屈抑;或以多方济其颠连。崔子曰：「惠不在大，赴人之急可也。」盖仁人之言哉。

hé wèi xīng jiàn dà lì?xiǎo ér yī xiāng zhī nèi，dà ér yī yì zhī zhōng，fán yǒu lì yì，zuì yí xīng jiàn huò kāi qú dǎo shuǐ，huò zhù dī fáng huàn huò xiū qiáo liáng，yǐ biàn xíng lǚ huò shī chá fàn，yǐ jì jī kě suí yuán quàn dǎo，xié lì xīng xiū，wù bì xián yí，wù cí láo yuàn。

何谓兴建大利?小而一乡之内，大而一邑之中，凡有利益，最宜兴建;或开渠导水，或筑堤防患;或修桥梁，以便行旅;或施茶饭，以济饥渴;随缘劝导，协力兴修，勿避嫌疑，勿辞劳怨。

hé wèi shě cái zuò fú?shì mén wàn xíng，yǐ bù shī wéi xiān。suǒ wèi bù shī zhě，zhǐ shì shě zhī yī zì ěr。dá zhě nèi shě liù gēn，wài shě liù chén，yī qiè suǒ yǒu，wú bù shě zhě。gǒu fēi néng rán，xiān cóng cái shàng bù shī。shì rén yǐ yī shí wéi mìng，gù cái wèi zuì zhòng。wú cóng ér shě zhī，nèi yǐ pò wú zhī qiān，wài yǐ jì rén zhī jí shǐ ér miǎn qiǎng，zhōng zé tài rán，zuì kě yǐ dàng dí sī qíng，qū chú zhí lìn。

何谓舍财作福?释门万行，以布施为先。所谓布施者，只是舍之一字耳。达者内舍六根，外舍六尘，一切所有，无不舍者。苟非能然，先从财上布施。世人以衣食为命，故财为最重。吾从而舍之，内以破吾之悭，外以济人之急;始而勉强，终则泰然，最可以荡涤私情，祛除执吝。

hé wèi hù chí zhèng fǎ?fǎ zhě，wàn shì shēng líng zhī yǎn mù yě。bù yǒu zhèng fǎ，hé yǐ cān zàn tiān dì?hé yǐ cái chéng wàn wù?hé yǐ tuō chén lí fù?hé yǐ jīng shì chū shì?gù fán jiàn shèng xián miào mào，jīng shū diǎn jí，jiē dāng jìng zhòng ér xiū chì zhī。zhì yú jǔ yáng zhèng fǎ，shàng bào fú ēn，yóu dāng miǎn lì。

何谓护持正法?法者，万世生灵之眼目也。不有正法，何以参赞天地?何以裁成万物?何以脱尘离缚?何以经世出世?故凡见圣贤庙貌，经书典籍，皆当敬重而修饬之。至于举扬正法，上报佛恩，尤当勉励。

hé wèi jìng zhòng zūn zhǎng?jiā zhī fù xiōng，guó zhī jūn zhǎng，yǔ fán nián gāo，dé gāo，wèi gāo，shí gāo zhě，jiē dāng jiā yì fèng shì。zài jiā ér fèng shì fù mǔ，shǐ shēn ài wǎn róng，róu shēng xià qì，xí yǐ chéng xìng，biàn shì hé qì gé tiān zhī běn。chū ér shì jūn，xíng yī shì，wú wèi jūn bù zhī ér zì zì yě。xíng yī rén，wú wèi jūn bù zhī ér zuò wēi yě。shì jūn rú tiān，gǔ rén gé lùn，cǐ děng chù zuì guān yīn dé。shì kàn zhōng xiào zhī jiā，zǐ sūn wèi yǒu bù mián yuǎn ér chāng shèng zhě，qiè xū shèn zhī。

何谓敬重尊长?家之父兄，国之君长，与凡年高，德高，位高，识高者，皆当加意奉事。在家而奉侍父母，使深爱婉容，柔声下气，习以成性，便是和气格天之本。出而事君，行一事，毋谓君不知而自恣也。刑一人，毋谓君不知而作威也。事君如天，古人格论，此等处最关阴德。试看忠孝之家，子孙未有不绵远而昌盛者，切须慎之。

hé wèi ài xī wù mìng?fán rén zhī suǒ yǐ wéi rén zhě，wéi cǐ cè yǐn zhī xīn ér yǐ qiú rén zhě qiú cǐ，jī dé zhě jī cǐ。zhōu lǐ，mèng chūn zhī yuè，xī shēng wú yòng pìn。mèng zǐ wèi jūn zǐ yuǎn páo chú，suǒ yǐ quán wú cè yǐn zhī xīn yě。gù qián bèi yǒu sì bù shí zhī jiè，wèi wén shā bù shí，jiàn shā bù shí，zì yǎng zhě bù shí，zhuān wèi wǒ shā zhě bù shí。xué zhě wèi néng duàn ròu，qiě dāng cóng cǐ jiè zhī。

何谓爱惜物命?凡人之所以为人者，惟此恻隐之心而已;求仁者求此，积德者积此。周礼，「孟春之月，牺牲毋用牝。」孟子谓君子远庖厨，所以全吾恻隐之心也。故前辈有四不食之戒，谓闻杀不食，见杀不食，自养者不食，专为我杀者不食。学者未能断肉，且当从此戒之。

jiàn jiàn zēng jìn，cí xīn yù zhǎng，bù tè shā shēng dāng jiè，chǔn dòng hán líng，jiē wèi wù mìng。qiú sī zhǔ jiǎn，chú dì shā chóng，niàn yī shí zhī yóu lái，jiē shā bǐ yǐ zì huó。gù bào tiǎn zhī niè，dāng yǔ shā shēng děng。zhì yú shǒu suǒ wù shāng，zú suǒ wù jiàn zhě，bù zhī qí jǐ，jiē dāng wěi qū fáng zhī。gǔ shī yún: ài shǔ cháng liú fàn，lián é bù diǎn dēng。hé qí rén yě!

渐渐增进，慈心愈长，不特杀生当戒，蠢动含灵，皆为物命。求丝煮茧，锄地杀虫，念衣食之由来，皆杀彼以自活。故暴殄之孽，当与杀生等。至于手所误伤，足所误践者，不知其几，皆当委曲防之。古诗云：「爱鼠常留饭，怜蛾不点灯。」何其仁也!

shàn xíng wú qióng，bù néng dān shù yóu cǐ shí shì ér tuī guǎng zhī，zé wàn dé kě bèi yǐ。

善行无穷，不能殚述;由此十事而推广之，则万德可备矣。